Historia Publicznej Szkoły Podstawowej im. T. Lenartowicza

w Łękach.
 

Założenie Szkoły Podstawowej w Łękach

1 września 1885r, po wielu zmaganiach, została zorganizowana szkoła filialna w Łękach a to dzięki staraniom ówczesnego wójta Władysława Kargola. Według założeń Szkoła miała być utrzymywana była prawie w całości przez tutejszą gminę a tylko w części przez obszar dworski w Łękach, znajdujący się właściwie na terenie Przyborowa. Przez kilka lat od zorganizowania szkoły nie było w niej żadnego nauczyciela.

 

Przekształcenie Szkoły.

W roku 1892 tutejsza filialna szkoła została na mocy rezolucji sejmowej z dnia 2 kwietnia 1892 r. przekształcona na szkołę etatową, jednoklasową począwszy od 1 lipca 1892r. W tymże roku, z dniem 1 września, został zamianowany pierwszy tymczasowy nauczyciel niejaki Józef Stanek. Na pierwszy rok nauki zapisało się 70 dzieci, przeważnie sześcio, siedmio i ośmio-letnich.

 

Poświęcenie budynku szkolnego.

Uroczyste poświęcenie odbyło się 10 września 1893r., a dokonał tego Ksiądz Proboszcz parafii Szczepan Kossecki w asystencji duchowieństwa, kilkunastu okolicznych nauczycieli, przedstawicieli Urzędu w Brzesku oraz wobec licznie przybyłej ludności z Łęk i okolic. W swym przemówieniu Ks. Szczepan Kossecki ukazał wielkie znaczenie szkoły i wezwał mieszkańców do regularnego posyłania dzieci na naukę. Następnie przemówił w kilku słowach Jędrzej Gliński - nauczyciel z Mokrzysk, wskazując na postać Bartosza Głowackiego, jako na prostego i dzielnego chłopa, poświęcającego wszystko dla Ojczyzny, życząc dzieciom, by biorąc z niego przykład wyrosła na dzielnych ludzi, jakim był Głowacki. Na zakończenie uroczystości z słowo podziękowania wypowiedzieli: Naczelnik Gminy i zarazem Przewodniczący Rady Szkolnej Władysław Kargol oraz tutejszy nauczyciel Józef Stanek, który z dniem 1 lipca 1894r., został mianowany stałym nauczycielem przy tej szkole. Jednak 1 października wstąpił on jako ochotnik do wojska w celu odbycia rocznej służby, zaś na jego miejsce powołano Tomasza Malisza.

 

Reorganizacja Szkoły

W roku 1894 nadesłano nowe orzeczenie Wysokiej Krajowej Rady Szkolnej w sprawie reorganizacji szkoły ludowej w Łękach na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 1894r. Niosło to za sobą nowy sposób utrzymywania szkoły. Dwór i gmina miała płacić 6% od corocznie opłacanych podatków bezpośrednich wraz z dotychczasowymi dodatkami państwowymi - tytułem dodatków pieniężnych. Ewentualnie zaistniały niedobór miał pokrywać fundusz Szkolny Krajowy. W styczniu 1895r. przeznaczono kwotę 185 zł reńskich jako stały ryczałt na potrzeby rzeczowe tutejszej szkoły.

 

Lata 1985 - 1940

Za staraniem nauczyciela Józefa Stanka, który z dniem 15 października 1895r., powrócił na swoje stanowisko do Łęk dokonano wiele prac wokół szkoły. Wiele z tych prac dokonały dzieci szkolne. Wyrównano teren wokół szkoły a wiosną założono ogródek, który wkrótce prowizorycznie ogrodzono. Dnia 5 grudnia 1896 r. nauczyciel ten wniósł prośbę o otwarcie klasy nadetatowej a to z powodu licznej frekwencji, wzorowego zachowania i postępu w nauce, o czym mógł się przekonać Inspektor okręgu Brzeskiego Stanisław Pallan, który 7 grudnia wizytował szkołę. Taką klasę otwarto w roku 1899. Kronika Szkoły w związku z wizytacją Szkoły przez Szkolnego Inspektora Erazma Jasiewicza podaje, że w roku 1903 w szkole był 4 stopniowy oddział. 2 lata później a dokładnie 10 lutego 1905r. szkołę zamknięto na kilkanaście dni a to w związku z epidemią odry. Na przestrzeni historii szkoły w związku z epidemiami wielokrotnie zamykano oddziały klasowe. Tak było jeszcze m.in. w 1912, 1913, 1914, 1918, 1921 roku. W marcu 1906r. rozpoczęto budowę dwóch sal lekcyjnych, jednego pokoju oraz szkolnej kancelarii. Dnia 22 grudnia 1907 roku rozporządzenie Wysokiej Rady Szkolnej Krajowej przekształciło tutejszą szkołę dotąd jednoklasową na dwuklasową. Wraz z nowym rokiem szkolnym 1908/1909 Rada szkolna okręgowa zamianowała Franciszka Sęka tymczasowym kierownikiem szkoły a p. Annę Sękową nauczycielką pomocniczą szkoły dwuklasowej. Warto wspomnieć, że dnia 27 października 1909r. tutejsza młodzież szkolna obchodziła jubileusz 50-lecia kapłaństwa Ojca Świętego Piusa X. Po uroczystym nabożeństwie, ks. Michał Kronenberg, katecheta szkoły wygłosił krótki życiorys Ojca Świętego oraz wyjaśnił dzieciom czym jest jubileusz i jakich łask można w tym czasie dostąpić.

Dzieci wraz z katechetą i nauczycielami wyjeżdżali na wycieczki szkolne. Podczas takich wypadów zwiedzali m. in. miasto Kraków i pamiątki drogie sercu każdego Polaka. Dzieci z Łęk zaangażowały się także w uroczystość wizytacji kanonicznej parafii, której dokonał w dniach od 31 sierpnia do 2 września 1910 r., ks. bp Leon Wałęga. Z dniem 1 września odbyła się w związku z tym katechizacja dzieci, która wypadła bardzo dobrze, następnie ks. biskup udzielił tutejszej młodzieży sakramentu bierzmowania. W związku z wizytacją kanoniczną rok szkolny rozpoczął się z dniem 5 września uroczystym nabożeństwem w kościele parafialnym w Szczepanowie.

Dnia 16 listopada 1914r., Łęki zajęły wojska rosyjskie, które kilka dni później stoczyły tu bitwę, trwającą od 19 do 23 listopada. Wioska jak i budynek szkolny niewiele ucierpiały, lecz szkoła została zanieczyszczona albowiem sale szkolne zostały zamienione na stajnie dla koni. 14 grudnia po ustąpieniu Rosjan budynek zajęły wojska austriackie a następnie z dniem 15 stycznia wojska pruskie, gdzie przebywały do 6 maja. W czerwcu 1928 roku wybudowano przy szkole studnie, której koszt wyniósł przeszło 200 zł. W roku szkolnym 1928/1929 uczniowie wraz z nauczycielami świętowali dziesięciolecie odzyskania niepodległości przez Polskę. Udali się wraz z chorągiewkami z barwach narodowych do kościoła parafialnego w Szczepanowie, aby wziąć udział w Nabożeństwie Mszy Św. i wysłuchać kazania ks. Marcina Dybca. Następnie uczniowie uczestniczyli w wykładzie kierownika szkoły nawołującego do ślubowania Ojczyźnie pracy i oszczędności. Punktem kulminacyjnym były żywe obrazy przedstawiające Polskę w okowach a następnie Zmartwychwstającą przy użyciu sztucznych ogni oraz odśpiewanie hymnu „Boże coś Polskę".

W roku szkolnym 1935/36 uczniowie uczestniczyli w obchodach Jubileuszu 900-lecia urodzin Św. Stanisława BM oraz w spotkaniu z kard. A. Hlondem ks. bpem Sapiechą oraz wojewodą krakowskim P. Gnoińskim. W rok później założono w szkole Szkolne Koło PCK, które urządziło spotkanie ze Św. Mikołajem, Zabawę choinkową oraz „Dzień Matki". W roku szkolnym 1938/1939 młodzież szkolna widząc potrzebę i doceniając znaczenie Armii dla obrony granic kraju zorganizowała zbiórkę na F. O. N.

Warto wspomnieć, że tutejsza młodzież szkolna angażowała się w liczne występy kulturalne. I tak na przykład w dniu 11 czerwca dzieci ze szkoły w Łękach wzięły udział w „Dniu Pieśni" zorganizowanej w siedzibie Gminy w Szczepanowie. Pięknie wyćwiczone pieśni, ludowe tańce oraz barwne, krakowskie stroje wzbudziły ogólny podziw. Rok szkolny 1939/1940 rozpoczął się dopiero z dniem 10 października a to w związku z wybuchem II wojny Światowej.

 

Budowa nowego budynku szkolnego

 

Dużo starania i zabiegów o rozpoczęcie budowy nowej szkoły w Łękach wykazały następujące osoby: Karol Grochola - dyrektor PPRB w Brzesku, Jan Wojdak - sołtys wsi oraz ówczesny kierownik szkoły Stanisław Lis. Budowa miała rozpocząć się już w 1969r., lecz ze względu na modyfikację dokumentacji, prace te rozpoczęto dopiero z dniem 14 maja 1970 r. Jak zaznacza Kronika Szkoły prace postępowały dość szybko, albowiem już z początkiem czerwca przybyła na budowę ekipa stawiająca betonowe elementy wraz z „potężnym dźwigiem". W tym czasie roboty budowlane przerywały obfite deszcze, które powodowały powodzie i podtopienia. Pomimo niekorzystnych warunków atmosferycznych już w sierpniu budynek szkoły stał w surowym stanie. Następnie przystąpiono do prac nad wykończeniem dachu, kominów, ścian działowych w piwnicach i salach natomiast w okresie jesienno - zimowym do prac wykończeniowych elewacji zewnętrznej oraz zakładaniu instalacji elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej a także centralnego ogrzewania. Na wiosną poprowadzono prace wykończeniowe takie jak malowanie, szklenie okien, uruchomienie instalacji i usuwanie ewentualnych usterek powstałych wskutek zakładania instalacji. Ostatecznie dnia 17 maja 1971 r., Komisja składzie: Władysław Bodziony - kierownik Wydziału Oświaty i Kultury w Brzesku oraz Stanisław Lis - kierownik Szkoły po zbadaniu stanu technicznego budowy, ów budynek szkolny odebrała. Okres wakacji był czasem przygotowania nowego budynku dla potrzeb nauki i pracy. Wiele wysiłku włożyła w te prace sama młodzież szkolna, rodzice a zwłaszcza matki.

 

Otwarcie nowego budynku szkolnego.

 

Rok szkolny 1971/1972 rozpoczęto na nowej płycie szkolnej w obecności 110 uczniów, 6 nauczycieli i czterech pracowników socjalnych. 4 września 1971 r. miała miejsce uroczystość przekazania nowego budynku szkolnego mieszkańcom wsi na którą przybyli Andrzej Czyż - Sekretarz KW PZPR w Krakowie, Jan Nowak - Kurator Okręgu Szkolnego w Krakowie, Ludwik Nędza - Sekretarz KW PZPR w Brzesku, Jan Szczepaniec - przewodniczący PPRW w Brzesku, Władysława Bodziony -kierownik wydziału Oświaty w Brzesku, Tadeusz Pacura - przewodniczący GRN w Szczepanowie, Karol Grochola - dyrektor PPRB w Brzesku oraz przedstawiciele przedsiębiorstw budowlanych wykonujących szkołę, kierownicy sąsiednich szkół i wielu innych zaproszonych gości. Spotkanie rozpoczęto odegraniem Hymnu Państwowego po czym uroczystość otworzył wspomniany wyżej Tadeusz Pacura, który w krótkim przemówieniu przypomniał trudne chwile września 1939r., oraz podkreślił spokojną chwilę w trakcie której dokonuje się otwarcia szkoły. Głównym punktem programu było przemówienie p. Andrzeja Czyża, po którym w imieniu własnym, Grona Pedagogicznego, młodzieży oraz mieszkańców przemówił kierownik Szkoły Stanisław Lis. Aktu przecięcia wstęgi dokonał wspomniany Andrzej Czyż w towarzystwie wspomnianych gości. Następnie kurator Jan Nowak przekazał kierownikowi symboliczny Klucz Szkoły. Po zwiedzeniu nowego budynku odbyła się część artystyczna w wykonaniu młodzieży szkolnej po której nastąpiła część towarzyska połączona z ogólną zabawą dla mieszkańców wsi.

 

Reorganizacja szkoły w Łękach.

W związku z reorganizacją szkolnictwa, która miała miejsce w roku szkolnym 1972/1973, na zebraniu wiejskim na które przybyli przedstawiciele władz powiatowych wraz z Inspektorem Oświaty i Wychowania Władysławem Bodzionym przestawiono mieszkańcom wsi projekt reorganizacji szkoły oraz poinformowano, iż w przyszłym roku szkolnym uczniowie klas V-VIII będą dowożeni autobusem do Zbiorowej Szkoły w Przyborowie natomiast w szkole w Łękach będą uczyć się uczniowie klas od I do IV. Również z dniem 1 września 1973 r., Szkoła w Łękach na podstawie „Aktu Nadania Szkole Imienia" wydanego przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie, Kuratorium Okręgu Szkolnego dla województwa krakowskiego i miasta Krakowa z dnia 15 września 1971r., podpisanego przez Kuratora Okręgu Szkolnego mgra Jana Nowaka nosząca do tej pory imię „Teofila Lenartowicza" zamieniła swoją nazwę na

„Gminna Szkoła Podstawowa w Szczepanowie

Zbiorcza Szkoła w Przyborowie

Punkt Filialny w Łękach".

W tym czasie w budynku szkolnym w Łękach zaczyna działać 9-godzinne Państwowe Przedszkole, którego dyrektorem została p. Krystyna Baran a nauczycielką p. Teresa Bodzioch. Od 1 listopada następuje zmiana na stanowisku dyrektora szkoły albowiem dotychczasowy kierownik Stanisław Lis został powołany na Zastępcę Gminnego Dyrektora Szkół w Szczepanowie a jego miejsce zajęła p. Joanna Lis. Powraca jednak do Łęk w 1976r., a to w związku z reorganizacją województw i gmin. Szkoła w Łękach przeszła bowiem do nowopowstałego województwa tarnowskiego i gminy Borzęcin. Dlatego zmieniła również i swoją nazwę na:

„Zbiorcza Szkoła Gminna w Borzęcinie

Zbiorcza Szkoła w Przyborowie

Punkt Filialny w Łękach".

W związku ze wspomnianą już z reorganizacją województw Stanisław Lis z dniem 1 listopada zostaje powołany na stanowisko Zastępcy Gminnego Dyrektora Szkół tym razem w Borzęcinie a jego miejsce zajęła ponownie Joanna Lis, która swoją funkcje pełniła do roku 1999r.

 

Lata 1977 - 2010r.

W tych latach w punkcie filialnym w Łękach, bardzo mocno działa Drużyna ZHP, która aktywnie uczestniczyła w życiu szkoły przygotowując wiele inscenizacji, zdobywając sprawności poprzez realizację zadań Komendy prowadząc przy tym swoją Kronikę. W tym czasie współpraca z rodzicami układała się bardzo dobrze. Szkoła nawiązała bowiem współpracę z Kołem Gospodyń Wiejskich działającym na terenie wsi. Pozwoliło to na organizację w budynku szkolnym kursu gotowania. Kronika Szkoły odnotowała również ważne wydarzenie jakim był wybór kard. Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową oraz jego pierwszą podróż apostolską do Polski.

Ważna dla Szkoły w Łękach okazała się data 1 września 1981r. Tego dnia bowiem, staraniem Komitetu Rodzicielskiego a w szczególności Wiesławy Żurek, Marii Kurtyka oraz wszystkich mieszkańców wsi Łęki, Kurator Oświaty i Wychowania w Tarnowie mgr inż. Franciszek Szczutowski przywraca organizację 6-cio klasowej Szkoły Podstawowej im. Teofila Lenartowicza. Uczniowie klas VII i VIII nadal jednak miały dojeżdżać do Szkoły Podstawowej w Przyborowie. Szkoła organizowała w wolne soboty zajęcia rekreacyjno-sportowe dla uczniów, którzy w tym czasie nie mieli opieki w domu. Jak zaznacza Kronika Szkoły ogłoszenie Stanu wojennego 13 grudnia 1981r., przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego utrudniło życie mieszkańcom wsi.

Przez szereg lat Szkoła organizowała liczne wycieczki turystyczno-krajoznawcze jak do Łańcuta, Krakowa, Chorzowa, Dołęgi, Zakopanego, Ojcowa, Muzeum W. Witosa w Wierzchosławicach, w Bieszczady, Wieliczki, Tarnowa, Ciężkowic, Zakopanego, 3-dniowe wycieczki do Opola-Wrocława Tarnowskich Gór, Torunia-MalborkaTrójmiasta a także 5-dniowe Toruń- Malbork-Gdańsk-Westerplatte-Hel-Licheń. W ostatnich latach Szkoła z racji przypadających Dni Papieskich organizuje wyjazdy do miejsc związanych z posługą i pobytem Sługi Bożego Jana Pawła II.

Przez szereg lat dokonywano wiele prac remontowych budynku szkolnego m.in. wymieniono zniszczone lastriko na schodach wejściowych, wymalowano część okien. W roku 1992 dokonano wymiany pokrycia stropo-dachu. W okresie wakacji w 1994r. wymalowano korytarz a w 1999r dokonano remontu łazienek. Koszt prac pokrył rodzic Włodzimierz Bernady.

W roku 1990 przywrócono 8-klasowy system nauki. Wcześnie na zebraniu wiejskim zorganizowanym przez sołtysa wsi Stanisława Urbasia ludność jednogłośnie podjęła taką decyzję. W związku z tym wystąpiono z pismem do Inspektora Oświaty i Wychowania w Borzęcinie oraz Kuratorium Oświaty. Zaczęto czynić przygotowania do otwarcia klas VII i VIII. Nowy rok szkolny 1990/1991 rozpoczął się już z klasami od 0-VIII, albowiem z dniem 31 sierpnia 1990r. Kurator Oświaty i Wychowania w Tarnowie mgr Tadeusz Wicki przywrócił organizację 8-klasowej Szkoły Podstawowej. W roku szkolnym 1991/1992 uczniowie klasy V wraz z wychowawcą mgr Tadeuszem Żurkiem zaczęli wydawać szkolną gazetkę pt. „Expres Szkolny".

Ważnym wydarzeniem dla szkoły była wizytacja, która odbyła się w dniach od 12-15 kwietnia 1994r, której dokonał wizytator Kuratorium Oświaty mgr Krzysztof Zięba. Podczas spotkania podsumowującego w którym uczestniczył Kierownik Delegatury Zamiejscowej KO w Bochni mgr Bogdan Szwajcer stwierdzono, że wszystkie zadania statutowe szkoły realizowane są bardzo dobrze. W tym samym roku Kuratorium Oświaty mianował dotychczasową dyrektor Szkoły Joannę Lis na kolejną 5-letnią kadencje.

P. Joanna Lis z dniem 1 września 1999r. przeszła na emeryturę toteż wcześniej bo14 października podczas zorganizowanego wieczorku z racji Dnia Nauczyciela dokonano uroczystego pożegnania. Na stanowisko dyrektora Szkoły została powołana dotychczasowa nauczycielka mgr Barbara Drab. W tym czasie przy szkole miały miejsce prace budowlane w postaci dobudowy nowej części budynku szkolnego. 28 stycznia 2000r. miała miejsce uroczystość poświęcenia i otwarcia dobudowanej nowej części, w której znalazły się szatnie dla uczniów, biblioteka oraz sala klasy „0". Poświęcenia dokonał ks. Grzegorz Trojan, katecheta tutejszej szkoły. Na tę Uroczystość zostali zaproszeni radni wsi Łęki, przedstawiciel Organu prowadzącego, wójt Gminy Borzęcin, młodzież szkolna, Grono Pedagogiczne, przedstawiciele Rady Rodziców. Dobudowanie nowej część pozwoliło w Sali, w której dotychczas mieściła się klasa VIII urządzić zastępczą salę gimnastyczną, której szkoła nie posiadała od początku istnienia. Wyposażenie w niezbędny sprzęt Sali gimnastycznej umożliwiły starania radnych.

Szkoła przez szereg lat odnosiła sukcesy w organizowanych zawodach sportowych na szczeblu gminnym i rejonowym. Przez kilka lat uczniowie szkoły zdobywają I miejsca w organizowanym na szczeblu gminnym konkursie „Mistrz Intelektu" oraz zajmują wysokie lokaty w konkursach recytatorskich. Od 2008r. Publiczna Szkoła Podstawowa w Łękach posiada swoją stronę internetową: www.pspleki.szkolnastrona.pl

 

Na podstawie Kroniki Szkoły opracował Ks. Mariusz Wójtowicz